Why Nations Fail: The Origins of Power, Prosperity, and Poverty

Trong suốt dòng chảy lịch sử nhân loại, câu hỏi về nguồn gốc sự giàu có và nghèo đói của các quốc gia luôn là đề tài gây tranh luận. Nhiều người cho rằng đó là do văn hóa, một số khác quy kết cho địa lý hay khí hậu. Tuy nhiên, sau 15 năm nghiên cứu miệt mài, hai học giả xuất chúng Daron Acemoglu và James Robinson đã mang đến một góc nhìn hoàn toàn khác biệt trong tác phẩm "Why Nations Fail".

Điểm độc đáo của cuốn sách nằm ở cách tiếp cận đột phá của nó. Thay vì tìm kiếm nguyên nhân từ những yếu tố bên ngoài, hai tác giả đã chỉ ra rằng chính những thể chế do con người tạo ra - cả về mặt chính trị lẫn kinh tế - mới là nhân tố quyết định vận mệnh của một quốc gia. Họ đã chứng minh điều này qua một ví dụ điển hình và đầy thuyết phục: bán đảo Triều Tiên.

Triều Tiên là một dân tộc đồng nhất về văn hóa, ngôn ngữ và lịch sử, nhưng sau khi chia cắt, hai miền Nam-Bắc lại có số phận hoàn toàn trái ngược. Trong khi người dân Bắc Triều Tiên phải đối mặt với nghèo đói và thiếu thốn, thì người dân Nam Triều Tiên lại đang tận hưởng một cuộc sống thịnh vượng bậc nhất thế giới. Sự khác biệt này, theo hai tác giả, hoàn toàn bắt nguồn từ việc lựa chọn các thể chế chính trị và kinh tế khác nhau.

Cuốn sách không chỉ dừng lại ở những phân tích đương đại mà còn đưa người đọc ngược dòng thời gian, khám phá những bài học từ quá khứ. Từ sự sụp đổ của Đế chế La Mã hùng mạnh, sự biến mất bí ẩn của các thành bang Maya, đến những thăng trầm của Liên Xô, sự vươn lên của Hoa Kỳ và những thách thức của châu Phi - tất cả đều được phân tích một cách sâu sắc để xây dựng nên một lý thuyết mới về kinh tế chính trị.

Đặc biệt, "Why Nations Fail" không chỉ nhìn về quá khứ mà còn đặt ra những câu hỏi then chốt về tương lai. Liệu nền kinh tế Trung Quốc có thể duy trì tốc độ tăng trưởng chóng mặt và cuối cùng vượt qua phương Tây? Những ngày hoàng kim của Hoa Kỳ đã thực sự chấm dứt? Xã hội hiện đại có đang tạo ra một vòng luẩn quẩn chỉ làm giàu cho một thiểu số và trao quyền lực cho họ?

BusinessWeek đã ví cuốn sách này ngang tầm với tác phẩm kinh điển "Guns, Germs, and Steel" của Jared Diamond - một lời khen ngợi xứng đáng cho công trình nghiên cứu đồ sộ này. "Why Nations Fail" không chỉ là một cuốn sách về kinh tế hay chính trị, mà còn là một tấm gương phản chiếu sâu sắc về cách thức các xã hội vận hành và phát triển.

Thông qua việc phân tích kỹ lưỡng các yếu tố thể chế, cuốn sách giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nguyên nhân sâu xa của sự thịnh suy giữa các quốc gia. Nó cũng là một lời cảnh tỉnh về tầm quan trọng của việc xây dựng và duy trì những thể chế tốt, công bằng và hiệu quả - những yếu tố then chốt quyết định sự thành công hay thất bại của một quốc gia trong thế giới hiện đại.