The Socrates Express: Áp dụng tư tưởng triết học vào cuộc sống hiện đại

Triết học nên được đọc như một phương pháp tư duy, một cách tồn tại trong thế giới. Nó không đặt ra câu hỏi “cái gì” hay “tại sao” mà là “làm như thế nào”. The Socrates Express là cuốn sách dành cho những ai muốn tìm hiểu về triết học với cách tiếp cận nhẹ nhàng, hài hước nhưng vẫn không rời xa cốt lõi chính của những tư tưởng xuyên thời gian.

Ngày nay, thật dễ dàng để có thông tin thông qua đủ loại công cụ tìm kiếm và hỗ trợ, vì vậy đôi khi ta nhầm lẫn giữa tri thức và trí tuệ. Tri thức là thứ ta sở hữu, còn trí tuệ là thứ ta thực hành. Trí tuệ là một kỹ năng và nó tương tự với mọi kỹ năng khác ở chỗ có thể học được, chỉ có điều việc đó đòi hỏi nỗ lực. Triết học gợi ý cho ta phương cách để rèn luyện trí tuệ. Chữ Triết gia (hay philosopher trong tiếng Anh, xuất phát từ từ philosophos trong tiếng Hy Lạp, có nghĩa là “người yêu trí tuệ”).

Triết học không cho bạn một lời giải đáp rạch ròi về thế giới, cũng như khoa học cũng không chỉ ra một điều gì đó là đẹp đẽ hay tầm thường, nhưng nó giúp bạn nhìn thế giới qua một lăng kính mới và tự điều đó đã mang một giá trị lớn lao. Ngày nay người ta ngỡ rằng triết học xa rời cuộc sống và đã cũ xưa. Nhưng không, triết học từng là biến đổi bản thân. Triết học cũng từng thực dụng, một liệu pháp, một vị thuốc cho tâm hồn.

Triết học mang tính trị liệu, nhưng không phải kiểu trị liệu như mát xa bằng đá nóng. Triết học không dễ dàng, chẳng dễ chịu, cũng không phải là thuốc giảm đau tạm thời. Nó giống đi tập thể hình hơn là đi spa thư giãn.

Cuốn sách này bàn về tư tưởng của 14 vị triết gia và liên tưởng, ứng dụng trong đời sống thực. Những tên tuổi này trải dài từ Đông sang Tây, một số tên tuổi có thể bạn chưa đọc sâu nhưng đã có nghe nhắc đến: Socrates, Rousseau, Marcus Aurelius, Epicurus, Khổng Tử, Nietzsche…

Cuốn sách này dành cho những ai: “Tò mò muốn khám phá về triết học, ngoại trừ những gì đã học trong nhà trường (thường có vẻ khô khan và xa vời); muốn luyện tập trí tuệ, thực hành suy nghĩ; cảm thấy hoang mang về cuộc đời” đang trải qua khủng hoảng ở từng giai đoạn đời người… Độc giả sẽ cùng tác giả và những vị triết gia này đi tìm câu trả lời cho những vấn đề thú vị:

1. Ra khỏi giường như Marcus Aurelius - Hoàng đế triết gia La Mã Marcus Aurelius luôn dậy sớm để chuẩn bị tinh thần cho một ngày mới. Ông tập trung tư tưởng, viết nhật ký và thiền định để đối đầu với những khó khăn phía trước. Chúng ta cũng nên noi gương ông, dậy sớm và chuẩn bị tâm lý tích cực để bước vào ngày mới.
2. Tự hỏi như Socrates - Triết gia Hy Lạp Socrates tin rằng con người cần phải tự hiểu bản thân trước khi hiểu thế giới. Do đó, ông thường xuyên đặt câu hỏi, tự vấn về những vấn đề cơ bản của cuộc sống và con người. Chúng ta cũng nên noi gương, dành thời gian tự hỏi về bản thân, mục đích sống và ý nghĩa cuộc đời để tìm ra câu trả lời cho riêng mình.
3. Đi bộ như Rousseau - Triết gia Jean Jacques Rousseau rất thích đi bộ, ông cho rằng việc đi bộ giúp thư giãn tinh thần, kích thích suy nghĩ sâu sắc và gần gũi với thiên nhiên. Chúng ta hãy noi gương Rousseau, dành thời gian mỗi ngày để đi bộ, suy ngẫm và thư giãn, đó sẽ là những phút giây tuyệt vời.
4. Nhìn như Thoreau - Triết gia Henry David Thoreau chủ trương quan sát thiên nhiên một cách tinh tế để học hỏi từ đó. Chúng ta cũng nên dành thời gian quan sát cuộc sống, thiên nhiên và con người xung quanh để học hỏi những bài học sâu sắc từ đời sống.
5. Lắng nghe như Schopenhauer - Triết gia Arthur Schopenhauer nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lắng nghe người khác và thế giới xung quanh. Chúng ta nên dành nhiều thời gian để lắng nghe thay vì chỉ nói, điều đó sẽ giúp ta hiểu người khác và cuộc đời nhiều hơn.
6. Tận hưởng như Epicurus - Triết gia Hy Lạp Epicurus chủ trương tận hưởng những khoảnh khắc đơn giản, bình dị của cuộc sống thay vì ham muốn vật chất. Chúng ta cũng nên biết cách thưởng thức từng giây phút cuộc sống, những điều giản đơn như bữa ăn cùng gia đình, buổi đi dạo công viên, đọc sách yêu thích...
7. Chú tâm như Simone Weil - Triết gia Pháp Simone Weil nhấn mạnh sống chậm, có chánh niệm, tập trung vào giây phút hiện tại. Chúng ta cũng nên dành thời gian mỗi ngày để thiền định, chú tâm vào hơi thở, cảm nhận về thân và tâm để sống an định hơn.
8. Chiến đấu như Gandhi - Nhà cách mạng Ấn Độ Gandhi là tấm gương về lòng can đảm, ông chiến đấu bất bạo động cho nền độc lập của Ấn Độ. Chúng ta cũng nên dám chiến đấu cho lý tưởng của mình, nhưng phải ôn hòa, bất bạo động.
9. Nhân từ như Khổng Tử - Triết gia Trung Hoa Khổng Tử chủ trương sống có đạo đức, nhân từ và khoan dung. Chúng ta cũng nên noi gương sống độ lượng, tha thứ người khác và cống hiến cho xã hội.
10. Trân trọng những điều nhỏ bé như Sei Shōnagon - Nhà văn Nhật Bản Sei Shōnagon viết về tầm quan trọng của những niềm vui giản đơn trong cuộc sống hàng ngày. Chúng ta cũng đừng bỏ qua những điều nhỏ bé mà hãy trân trọng từng khoảnh khắc.
11. Sống không hối tiếc như Nietzsche - Triết gia Đức Friedrich Nietzsche kêu gọi con người nên sống hết mình, theo đuổi đam mê, dám nghĩ dám làm để không phải hối tiếc về một cuộc đời như Nietzsche.
12. Đương đầu như Epictetus - Triết gia Hy Lạp Epictetus chủ trương chấp nhận những điều không thay đổi được trong cuộc sống. Điều quan trọng là cách chúng ta đối mặt với sự việc chứ không phải bản thân sự việc. Chúng ta cũng nên bình tĩnh đương đầu với mọi thử thách.
13. Già đi như Beauvoir - Nhà triết học Pháp Simone de Beauvoir chấp nhận quá trình lão hóa một cách trang nhã. Bà tiếp tục lao động sáng tác và hoạt động xã hội cho đến tuổi già. Chúng ta cũng nên chấp nhận tuổi già một cách tích cực như Beauvoir.
14. Qua đời như Montaigne - Triết gia Pháp Michel de Montaigne ra đi một cách thanh thản, êm ái mà không hề sợ hãi. Ông chấp nhận cái chết như một quy luật tự nhiên. Chúng ta cũng nên sống sao cho khi ra đi, có thể nói lời tạm biệt cuộc đời một cách bình an.

Chúng ta hướng đến triết học cũng như cách ta đi du lịch: Để nhìn thế giới từ một góc độ khác, để khai phá bao vẻ đẹp tiềm ẩn, cũng như để đi tìm những cách sống mới. Ta muốn học cách đón nhận điều kỳ diệu. Đối mặt với những nuối tiếc và giữ vững niềm hy vọng.

Trên tàu hỏa (phương tiện gợi nhiều suy nghĩ nhất), ông đã vi vu qua hàng nghìn dặm đường, dừng chân ở Athens, Delhi, Wyoming, Coney Island, Frankfurt… và những nơi chốn mang dấu ấn của các triết gia, nhằm tái kết nối với mục đích nguyên bản của triết học: dạy chúng ta sống một cuộc đời thông thái và ý nghĩa hơn. Những triết gia và địa điểm mà tác giả lựa chọn đem đến những chỉ dẫn quan trọng để chúng ta không lạc lối giữa những rối ren thời đại.

Theo: laodong.vn